“Bezoekers komen graag in musea en musea hebben bezoekers nodig.” Sinds de musea hun deuren hebben moeten sluiten proberen ze het publiek op één of andere manier digitaal te bereiken met virtuele rondleidingen en collecties op Instagram. Sommige musea hadden dit al aardig voor elkaar, andere musea zoeken nu noodgedwongen naar nieuwe mogelijkheden. Maar volgens Birgit Donker, directeur van het Nederlands Fotomuseum, zal dit nooit het echte werk vervangen. “Wie musea online bezoekt, gaat later naar het echte werk.” Mits dat natuurlijk fysiek kan.

Als kunstwerk heb ik vandaag gekozen voor Mail Art van van Giovanni and Renata StraDA DA. Het sturen van unique kunstwerken per post is een laagdrempelige manier van verspreiding van kunst. En dat is wat de musea in deze tijd ook proberen te doen, op een laagdrempelige manier hun collectie toegankelijk maken voor het publiek, maar dan digitaal. Collecties worden niet alleen online gezet, het publiek wordt ook gevraagd te participeren, in gesprek te gaan en bij te dragen aan projecten. The Getty Museum nodigt bijvoorbeeld het publiek uit om met drie dingen in en om het huis een schilderij uit hun collectie na te maken.

Wat is Mail Art? Op de website van de University of Buffalo wordt Mail Art zo uitgelegd: 'Participatory, democratic, personal and expressive, as a form of artwork, Mail Art is sent, given or exchanged via the postal service. A work of art becomes Mail Art once it is dispatched, disappearing forever from the artist's hands. Mail Artists form networks and faithfully participate in them by pouring a steady stream of unique art objects into the quotidian postal system.'
Deze kunst heeft alleen de beperking dat het zich aan de regels van de postverzending houdt. 'All forms of material and artistic techniques come into play. Mail Art explores the material nature of language. Rubber stamps, stickers, paint and other material are frequently combined in Mail Art collage. After artistic treatment, items such as common post cards to plastic bottles enter into the Mail Art network.'

Sinds het ontstaan van de Fluxus-beweging in de jaren 60 is er een groep kunstenaars die de traditionele kunstinstellingen mijden. Door middel van mail art projecten verspreiden zij hun eigen kunst via de post, organiseren zelf tentoonstellingen en geven eigen publicaties uit. De Amerikaanse kunstenaar Ray Jonson wordt gezien als de eerste mail artist, dat startte met experimenten in 1943 en resulteerde in de New York Correspondance School. In 2015 nog startte Jason Brown, volgens Nashville Art Magazine een verzamelaar, curator en een ‘International Man of Intrigue’, het mail art project ‘Reinvention’. In 2016 kwam hierop een vervolg met het project ‘Letter to me'. Iedereen die een bijdrage wilde leveren kon dat doen. Op http://lettertomemailart.blogspot.com zijn alle inzendingen gedigitaliseerd en kun je zien wat het project heeft opgeleverd. Er zijn bijdragen van over de hele wereld, van Japan tot Brazilië en van Zuid-Africa tot Nederland (Piet Franzen). Het hele project is daarna gedoneerd aan de Special Collections van de Vanderbilt University Library in Nashville, Tennessee, USA.

Het sturen van een kaartje of een brief doen we sinds het bestaan van email, Facebook en Instagram steeds minder. Digitaal gaat de verspreiding namelijk sneller en kost een stuk minder. Maar misschien velen met mij vinden het toch wel leuk om een kaart in de brievenbus te krijgen, tastbaar en met aandacht geschreven. Ik ben van mening dat het ‘echte’ in de zin “Ze ziet digitale filmpjes van musea en verlangt naar het echte werk.” verwijst naar het tastbare en de zinnelijk ervaring. Het fysiek in contact komen met collecties in een bepaalde omgeving, het contact met de andere kunstliefhebbers is nog altijd erg de moeite waard. Maar ik ben het eens met Birgit Donker als zij zegt; “De volgende stap is een naadloos geïntegreerde aanpak, waarbij online en fysiek in elkaar overlopen en in elkaars verlengde liggen. Het is tenslotte geen kwestie van of-of maar en-en.

Dit geldt ook voor het contact maken in deze tijd van COVID-19; videobellen, mailen, appen én KAARTJES STUREN, gewoon een paar lieve woorden of een mooi kunstwerk.

Kijk voor meer informatie en inspiratie op: https://nl.wikipedia.org/wiki/Mail_art https://www.wattedoen.be/kunstzinnige-solidariteit-1039974.shtml https://nashvillearts.com/2015/06/letter-to-me-mail-art/ http://lettertomemailart.blogspot.com https://www.oldschoolleiden.nl/team-showcase/wat-is-mail-art-piet-franzen/ https://www.nrc.nl/nieuws/2020/04/22/wie-musea-online-bezoekt-gaat-later-naar-het-echte-werk-a3997528 https://twitter.com/GettyMuseum/status/1242932995285061632/photo/1

Kunstwerk: mail art van Giovanni and Renata StraDA DA (Italy)